Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:
«Η πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, ο οικολογικός σχεδιασμός, η επαναχρησιμοποίηση και άλλα παρόμοια μέτρα θα μπορούσαν να αποφέρουν στις επιχειρήσεις της ΕΕ καθαρή
εξοικονόμηση χρημάτων, μειώνοντας παράλληλα τις συνολικές ετήσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Η στροφή προς μια κυκλική οικονομία θα μπορούσε να αποφέρει οφέλη όπως τη μειωμένη
επιβάρυνση του περιβάλλοντος, την μεγαλύτερη ασφάλεια του εφοδιασμού πρώτων υλών, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, την τόνωση της καινοτομίας, την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας (700.000 θέσεις εργασίας μόνο στην ΕΕ έως το 2030).
Εξασφαλίζει επίσης την παροχή πιο ανθεκτικών και καινοτόμων προϊόντων στους καταναλωτές, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση σημαντικών ποσών και την βελτίωση της ποιότητας ζωής.».
Τα αναμενόμενα οφέλη της Κυκλικής Οικονομίας με βάση ευρωπαϊκά στατιστικά στοιχεία είναι για τα επόμενα χρόνια:
• μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου από 2% έως 4%,
εξοικονόμηση 600 δισ. Ευρώ για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, που ισοδυναμεί με το
6%-8% του κύκλου εργασιών τους,
• δημιουργία άνω των 2 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στην ΕΕ,
• ανάπτυξη έως 6% και
• πολύ μεγάλη εξοικονόμηση πόρων με δεδομένο ότι σήμερα το 80% των προϊόντων
μετατρέπονται σε απόβλητα μέσα στους πρώτους 6 μήνες από τη διάθεσή τους στην αγορά
Άξονες Εθνικού Σχεδίου Δράσεις για την Κυκλική Οικονομία
Οι πρώτες δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση είναι:
• Έκδοση του Νόμου 4736/2020 για την εναρμόνιση της Οδηγίας 904/2019 για τη μείωση των επιπτώσεων από τη χρήση πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης
• Έκδοση Νόμου για τις «Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις»
• Έγινε αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και το νέο Εθνικό Σχέδιο
Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων
• Έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση για το νέο Σχέδιο Νόμου για την Διαχείριση Αποβλήτων
(εναρμόνιση Οδηγιών 851/852).
Απονομή Οικολογικού Σήματος για προϊόντα από διάφορες κατηγορίες (διευρύνονται
και σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες)
• Προδιαγραφές για ένταξη έργων σε διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα ΕΣΠΑ κλπ. με
στόχο την ενίσχυση κλάδων προς παραγωγικά μοντέλα κυκλικής οικονομίας. Ήδη έχουν
ενταχθεί έργα στον κύκλο του ΕΠΑΝΕΚ «Περιβαλλοντικές Υποδομές».
Σημειώνεται ότι έχει ολοκληρωθεί ο χρόνος διαβούλευσης για την στρατηγική της χώρας όσον αφορά την κυκλική οικονομία.
Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία
1.Δράσεις για Βιώσιμη Παραγωγή και βιομηχανική πολιτική, π.χ. οικολογικός σχεδιασμός,
οικολογική πιστοποίηση, βιομηχανική συμβίωση, φορολογικές απαλλαγές
2. Δράσεις για βιώσιμη κατανάλωση, π.χ. προώθηση πράσινων δημόσιων συμβάσεων,
υπηρεσίες επισκευής, επαναχρησιμοποίησης
3. Δράσεις για λιγότερα απόβλητα με μεγαλύτερη αξία, π.χ. χρηματοδοτικά προγράμματα
για πρόληψη, θεσμικό πλαίσιο για πρόληψη
4. Οριζόντιες δράσεις, π.χ. εθνικό παρατηρητήριο, εθελοντικές συμφωνίες, συντονιστικό
όργανο, δείκτες
5. Δράσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, π.χ. πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης.
Ποσοστό κυκλικότητας
Η Κυκλική Οικονομία δεν πρέπει να ταυτίζεται με την έννοια της ανακύκλωσης. Η ανακύκλωση αποτελεί μία από τις δράσεις της κυκλικής οικονομίας.
Ανακυκλώνω σημαίνει ότι βλέπω τα πράγματα σαν μελλοντικά σκουπίδια και όχι σαν μια
ευκαιρία για να δημιουργήσω αξία. Θα πρέπει επομένως να αρχίσουμε να βλέπουμε τα πάντα γύρω μας σαν μια ευκαιρία για τη δημιουργία αξία, όχι στο τέλος του κύκλου της ζωής τους αλλά σε κάθε φάση της χρήσης του κάθε προϊόντος.
Δεδομένου ότι δεν υπήρχε ενιαίος συνοπτικός δείκτης για την κυκλικότητα των οικονομιών μας σε μακροοικονομικό επίπεδο, η Eurostat για την Ε.Ε. ανέπτυξε ένα νέο δείκτη στο πλαίσιο παρακολούθησης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία. Ο νέος αυτός δείκτης ονομάζεται «ποσοστό κυκλικής χρήσης υλικών» («circular material use rate») — που αναφέρεται ως ποσοστό κυκλικότητας — και μετρά τη συμβολή των ανακυκλωμένων υλικών στη συνολική χρήση των υλικών.
Το ποσοστό κυκλικότητας είναι το μερίδιο των υλικών πόρων που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ και προέρχονται από ανακυκλωμένα προϊόντα και ανακτηθέντα υλικά, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση υλών από την εξόρυξη. Ο υψηλότερος ρυθμός κυκλικότητας σημαίνει ότι
περισσότερες δευτερογενείς ύλες αντικαθιστούν τις πρωτογενείς πρώτες ύλες, μειώνοντας έτσι τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης πρωτογενών υλικών.
Το 2019, το ποσοστό κυκλικότητας της ΕΕ ήταν 11,8 %, ελαφρώς αυξημένο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και 3.6 ποσοστιαίες μονάδες από το 2004, το πρώτο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Παρατηρούμε δηλαδή ότι, με βάση το συγκεκριμένο δείκτη η ενσωμάτωση της κυκλικής οικονομίας στην Ε.Ε είναι κατά μέσο όρο ακόμα σε πολύ χαμηλό επίπεδο.
Το 2019, το ποσοστό κυκλικότητας στην ΕΕ ήταν 24 % για τα μεταλλεύματα,
15 % για τα μη μεταλλικά ορυκτά (συμπεριλαμβανομένου του γυαλιού), 9 % για τη βιομάζα
(συμπεριλαμβανομένου του χαρτιού, του ξύλου, των ιστών κ.λπ.) και λιγότερο από 3 % για τα ορυκτά ενεργειακά υλικά (συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών και των ορυκτών καυσίμων). Τα ορυκτά καύσιμα είναι λιγότερο κατάλληλα για ανακύκλωση, διότι χρησιμοποιούνται κυρίως για ενεργειακούς σκοπούς, γεγονός που σημαίνει ότι μετατρέπονται σε ατμοσφαιρικές εκπομπές. Ωστόσο, είναι δυνατόν να σημειωθεί μεγάλη πρόοδος όσον αφορά την ανακύκλωση των πλαστικών. Η βιομάζα είναι επίσης εν μέρει ακατάλληλη για ανακύκλωση — π.χ. τρόφιμα και ζωοτροφές ή ξυλεία για ενέργεια — αλλά είναι δυνατή η πρόοδος μέσω της μείωσης της σπατάλης τροφίμων, πλαστικών της ανακύκλωσης φυσικών υφασμάτων κ.λπ .
Σύμφωνα με τους Στόχους της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία ως νέο μοντέλο ανάπτυξης οφείλουμε σαν Χώρα, να κάνουμε περισσότερα.
Comments