Οι κυβερνητικοί οργανισμοί μπορούν να διαμορφώσουν πολιτικές απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές αλλά και να συμβάλουν στη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών μεταμορφώνοντας τις δικές τους λειτουργίες και αλυσίδες εφοδιασμού.
Σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, 192 χώρες υιοθέτησαν έναν τολμηρό στόχο: να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) αρκετά ώστε να περιοριστεί η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας τον 21ο αιώνα σε «πολύ κάτω από τους 2 °C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα» ενώ παράλληλα εργάζονται για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανση στους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με τη συμφωνία, που βασίζεται στην καλύτερη διαθέσιμη επιστήμη, ο κόσμος πρέπει να φτάσει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές GHG στις αρχές του δεύτερου μισού του παρόντος αιώνα.
Αυτό θα απαιτήσει τον μετασχηματισμό τόσο των οικονομιών όσο και των κοινωνιών.
Μέχρι σήμερα, 136 από τις υπογράφοντες χώρες, υπεύθυνες για το 83 τοις εκατό των παγκόσμιων εκπομπών, έχουν υποσχεθεί μηδενικές δεσμεύσεις. Ωστόσο, η τελευταία έκθεση για το χάσμα εκπομπών από το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP) διαπίστωσε ότι οι νέες και ενημερωμένες εθνικά καθορισμένες συνεισφορές υπολείπονται πολύ από τις μειώσεις που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού. Στην πραγματικότητα, το UNEP διαπίστωσε ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις για το κλίμα θα έβαζαν τον κόσμο σε καλό δρόμο για αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,7 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα. Καθώς ο κόσμος τσακώνεται με το πώς να ενισχύσει τις παγκόσμιες προσπάθειες απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, οι οντότητες του δημόσιου τομέα θα διαδραματίσουν όλο και πιο κρίσιμο ρόλο όχι μόνο στον καθορισμό αλλά και στην υλοποίηση πιο τολμηρών σχεδίων και δεσμέυσεων.
Οι δαπάνες του δημόσιου τομέα αντιπροσωπεύουν το 47 τοις εκατό του ΑΕΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 44 τοις εκατό στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 39 τοις εκατό στην Ιαπωνία και το 18 τοις εκατό στην Ινδία. Η μείωση των εκπομπών του δημόσιου τομέα θα μπορούσε να είναι ζωτική συνιστώσα των περισσότερων εθνικών στρατηγικών απαλλαγής από τον άνθρακα.
Οι δημόσιες συμβάσεις έχουν σημαντική αγοραστική δύναμη: περίπου 12 τοις εκατό του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών-μελών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
Οι οντότητες του δημόσιου τομέα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην κλιμάκωση των λύσεων και στην αύξηση της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, συμπεριλαμβάνοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού τους στις προσπάθειες απαλλαγής από τον άνθρακα.Ορισμένες κυβερνήσεις έχουν ήδη ενεργήσει για να μειώσουν τις εκπομπές από τις δραστηριότητές τους.Ωστόσο, πολλές οντότητες του δημόσιου τομέα θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερα για να προωθήσουν την πλήρη απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και να τροφοδοτήσουν τον παγκόσμιο μετασχηματισμό προς το καθαρό μηδέν.
Η πίεση και τα κίνητρα για την υιοθέτηση βιώσιμων οργανωτικών στρατηγικών είναι πιο αδύναμα στον δημόσιο τομέα, εν μέρει επειδή ο περιορισμένος ανταγωνισμός μεταξύ των δημόσιων υπηρεσιών αφήνει στους ενδιαφερόμενους μικρότερο μοχλό για να ενθαρρύνουν πιο βιώσιμη συμπεριφορά. Οι οντότητες του δημόσιου τομέα είναι επίσης πιο περιορισμένοι στην αλλαγή των υπηρεσιών τους και μπορεί να είναι λιγότερο ευέλικτοι από τους ομολόγους τους στον ιδιωτικό τομέα. Η υιοθέτηση ψηφιακών υπηρεσιών υγείας μπορεί, για παράδειγμα, να μειώσει τις συνολικές εκπομπές μειώνοντας την ποσότητα ταξιδιού που απαιτείται για τους ασθενείς και τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο, θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες ευρυζωνικές ή συνδεδεμένες συσκευές.
Θα υπάρξουν επίσης επιπτώσεις δεύτερης τάξης για τις βιώσιμες επιλογές που ενδέχεται να κάνουν οι φορείς του δημόσιου τομέα. Μπορεί, για παράδειγμα, να έχει νόημα να μεταφερθεί μια κρατική υπηρεσία σε ένα νέο γραφείο μηδενικού καθαρού, αλλά αυτό δεν θα μειώσει τις συνολικές εκπομπές εάν μια οντότητα του ιδιωτικού τομέα αναλάβει ένα ενεργειακά αναποτελεσματικό κτίριο. Η έλλειψη ολοκλήρωσης μεταξύ των φορέων του δημόσιου τομέα μπορεί επίσης να εμποδίσει τη συνολική απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές· δημόσιες επιχειρήσεις; και άλλοι οργανισμοί (όπως σχολεία, νοσοκομεία και συστήματα μεταφορών) συχνά λειτουργούν ανεξάρτητα. Η αποτυχία ανταλλαγής πληροφοριών μπορεί να καταστήσει δύσκολη τη μόχλευση της συνολικής κλίμακας του δημόσιου τομέα και την αξιοποίηση των συλλογικών πόρων, δεξιοτήτων και γνώσεων του.
Επιπλέον, οι οργανισμοί του δημόσιου τομέα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην παρακολούθηση των επιπτώσεών τους στο κλίμα.Οι σημαντικές αναδιοργανώσεις στις οποίες υποβάλλονται οι φορείς και τα ιδρύματα καθιστούν τη σύγκριση των εκπομπών ουσιαστικά περίπλοκη στην καλύτερη περίπτωση.Πολλοί οργανισμοί του δημόσιου τομέα, για παράδειγμα, αγωνίζονται να ορίσουν ένα έτος βάσης και να διατυπώσουν μια λογική για τους υπολογισμούς των εκπομπών τους.
Η πρόοδος στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές μπορεί να επιτρέψει στις οντότητες του δημόσιου τομέα να ανταποκριθούν στο κάλεσμα (από πολίτες και οργανώσεις πολιτών) για περισσότερη αποκάλυψη πληροφοριών για τα ΑΦΘ, εντοπισμό οικονομικών λύσεων, συμμόρφωση με νέες εντολές αναφοράς και προετοιμασία για αναδυόμενους κανονισμούς και πολιτικές. Επιπλέον, οι οργανισμοί του δημόσιου τομέα που έχουν αναπτύξει απογραφή αερίων του θερμοκηπίου είναι σε καλύτερη θέση για να συμμετέχουν στη χάραξη πολιτικής και στην ανάπτυξη προτύπων.
Οι βιώσιμες στρατηγικές για οργανισμούς του δημόσιου τομέα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν πολλαπλές πρωτοβουλίες, που κατηγοριοποιούνται σε «πεδία» από το Πρωτόκολλο για τα Αέρια Θερμοκηπίου, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο διεθνές πρότυπο για την εταιρική λογιστική και αναφορά εκπομπών.
Το πεδίο 1 περιλαμβάνει άμεσες εκπομπές από ιδιόκτητες ή ελεγχόμενες πηγές.
Το πεδίο 2 καλύπτει τις έμμεσες εκπομπές από την παραγωγή αγορασμένης ηλεκτρικής ενέργειας, ατμού, θέρμανσης και ψύξης.
Το Πεδίο 3 περιλαμβάνει όλες τις άλλες έμμεσες εκπομπές (όπως ταξίδια εργαζομένων και ενέργειες προμηθευτών) στην αλυσίδα αξίας ενός οργανισμού.
Απανθρακοποίηση κτιρίων και λειτουργιών (πεδία 1, 2 και 3).
Για την απαλλαγή των υφιστάμενων κτιρίων από τον άνθρακα, οι οργανισμοί του δημόσιου τομέα θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν διάφορους μοχλούς. Αυτά περιλαμβάνουν τη βελτίωση της μόνωσης, τη μεγιστοποίηση της χρήσης φωτισμού LED, την αντικατάσταση των λεβήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου με αντλίες θερμότητας, την πιστοποίηση κτιρίων και την υιοθέτηση τεχνολογιών (όπως αισθητήρες φωτισμού και ελέγχου θερμοκρασίας) για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Οι εσωτερικές εκστρατείες θα μπορούσαν να ευαισθητοποιήσουν τους εργαζόμενους για την κατανάλωση ενέργειας και να ενθαρρύνουν νέα είδη συμπεριφοράς. Οι δημόσιοι φορείς θα μπορούσαν επίσης να επιλέξουν σχέδια με ουδέτερο άνθρακα σε νέα κτίρια και να εγκαταστήσουν πράσινες στέγες, που θα μπορούσαν να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας, να βελτιώσουν τη διαχείριση του νερού και να ενισχύσουν τη βιοποικιλότητα.
Για παράδειγμα, το Πρόγραμμα Ουδέτερης Διακυβέρνησης Ανθρακούχων της Νέας Ζηλανδίας, που υποστηρίζεται από το Ταμείο Απανθρακοποίησης του Κρατικού Τομέα της Νέας Ζηλανδίας 200 εκατομμυρίων δολαρίων (130 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ), εργάζεται για να καταστήσει τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα της χώρας ουδέτερους έναντι του άνθρακα έως το 2025. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και την αντικατάσταση λεβήτων ορυκτών καυσίμων με καθαρότερες εναλλακτικές λύσεις.
Επιπλέον, απαιτεί από τα νέα κτίρια του δημόσιου τομέα να πληρούν τα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης και οι φορείς του δημόσιου τομέα να αρχίσουν να μετρούν και να αναφέρουν δημόσια τις εκπομπές τους έως το 2025 και να αντισταθμίσουν αυτές που δεν μπορούν να μειώσουν.
Δημιουργία περισσότερων βιώσιμων ταξιδιωτικών πολιτικών και στόλων (πεδία 1 και 3).
Οι οργανισμοί θα μπορούσαν να εισαγάγουν βιώσιμες πρακτικές, όπως η χρήση περιβαλλοντικά βιώσιμων ξενοδοχείων, η ενθάρρυνση πτήσεων με χαμηλότερο αποτύπωμα CO2, η αντικατάσταση των πτήσεων με ταξίδια με τρένο, η εισαγωγή αυστηρότερων κριτηρίων για τα απαραίτητα επαγγελματικά ταξίδια, η αντιστάθμιση των βασικών ταξιδιών με πιστώσεις άνθρακα και η επιλογή πιο βιώσιμων αεροπορικών εταιρειών. Οι δημόσιοι φορείς με στόλους φορτηγών θα μπορούσαν να υιοθετήσουν λύσεις για την απαλλαγή τους από άνθρακα, όπως η μετάβαση σε υγρό φυσικό αέριο ή συμπιεσμένο φυσικό αέριο, η πιλοτική λειτουργία οχημάτων υδρογόνου ή ηλεκτρικών μπαταριών ή η μετάβαση σε διώροφα ρυμουλκούμενα. Θα μπορούσαν επίσης να βελτιώσουν την εσωτερική επίγνωση των αποδοτικών οδηγικών συνηθειών και να πραγματοποιούν τακτική συντήρηση για να διασφαλίζουν ότι τα οχήματα βρίσκονται σε βέλτιστη κατάσταση οδήγησης.
Εισαγωγή νέων κριτηρίων προμήθειας (πεδίο 3).
Η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και στόχων και αρχών διακυβέρνησης (ESG) στις εσωτερικές διαδικασίες προμηθειών είναι μόνο μια αρχή. Οι δημόσιοι φορείς θα μπορούσαν να ενσωματώσουν κριτήρια ESG στις πρακτικές προμηθειών τους και στη λήψη αποφάσεων προσθέτοντας, για παράδειγμα, μετρήσεις ESG στα αιτήματά τους για προτάσεις και προσθέτοντας την τιμολόγηση του CO2 στη λογική προμήθειας-απόφασης. Θα μπορούσαν επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο απαλλαγής από τις ανθρακούχες στρατηγικές εφοδιασμού τους, για παράδειγμα, επιλέγοντας τοπικούς παρόχους υπηρεσιών και ενημερώνοντας τους κώδικες δεοντολογίας των προμηθευτών τους.
Η εισαγωγή νέων απαιτήσεων και μοντέλων συνεργασίας με προμηθευτές για την προώθηση της βιωσιμότητας σε όλη την αλυσίδα αξίας μπορεί να διασφαλίσει πρόσβαση σε καινοτομίες που θα ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις, τόσο των πελατών όσο και των αγορών, για βιώσιμα προϊόντα και τεχνολογίες.
Ορισμένες χώρες έχουν ήδη θέσει νέους κανόνες για τις προμήθειες. Ο δημόσιος τομέας της Σιγκαπούρης, για παράδειγμα, έχει δεσμευτεί να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην προώθηση πράσινων προσπαθειών, όπως ο καθορισμός φιλόδοξων στόχων που ενσωματώνουν ζητήματα βιωσιμότητας στις υποδομές, τις λειτουργίες και τις αποφάσεις προμηθειών του.
Προώθηση νέας συμπεριφοράς εργατικού δυναμικού (πεδίο 3).
Οι δημόσιοι τομείς του κόσμου απασχολούσαν συλλογικά περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού το 2021. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις εκπομπές που παράγονται από τους υπαλλήλους τους στην εργασία και κατά τη διέλευση από και προς την εργασία, με κίνητρα όπως εκστρατείες από το ποδήλατο στη δουλειά και τη συνέχιση της εργασίας - ρυθμίσεις από το σπίτι. Οι οντότητες του δημόσιου τομέα θα μπορούσαν επίσης να ενθαρρύνουν (για παράδειγμα, μέσω κινήτρων) ή ακόμη και να επιδοτούν άμεσα τη μετάβαση των εργαζομένων τους σε οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων για μετακινήσεις ή επαγγελματικά ταξίδια. Η ενθάρρυνση της υιοθέτησης βιώσιμων «μικροσυμπεριφορών»—όπως η ανακύκλωση και η εξοικονόμηση ενέργειας με το σβήσιμο των φώτων και τον προγραμματισμό θερμοστατών—θα μπορούσε επίσης να συμβάλει σημαντικά στη αθροιστική βιωσιμότητα ενός οργανισμού.
Οι δημόσιοι φορείς θα μπορούσαν να δεσμεύσουν τους βασικούς εσωτερικούς παράγοντες επιρροής τους για να βοηθήσουν στην προώθηση της οργανωσιακής τους κουλτούρας.
Καθώς η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να δημιουργεί ένα ευρύ φάσμα κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων, οι ηγέτες σε όλο τον κόσμο ενδέχεται να αναγκάζονται ολοένα και περισσότερο να ενσωματώσουν τη διαχείριση του κλιματικού κινδύνου στον στρατηγικό σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων.
Η επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού μπορεί να απαιτεί πρωτοφανή δέσμευση, συνεργασία και μετασχηματισμό για τις εταιρείες, τις οικονομίες και τις κοινωνίες.Οι οργανισμοί του δημόσιου τομέα έχουν μια μοναδική ευκαιρία να επιδείξουν ηγετικό ρόλο σε αυτό το συλλογικό εγχείρημα θέτοντας και ικανοποιώντας τις απαιτήσεις για ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Πηγή:McKinsey
Comments